Dodatek mieszkaniowy jest świadczeniem pieniężnym mającym na celu dofinansowanie do wydatków mieszkaniowych ponoszonych w związku z zajmowaniem lokalu mieszkalnego. Pomoc ta przysługuje mieszkańcom gminy w przypadkach ściśle określonych w przepisach ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych.
Przyznanie świadczenia uzależnione jest od spełnienia łącznie warunków wymienionych poniżej:
- posiadanie tytułu prawnego do lokalu,
- spełnienie kryterium dochodowego,
- spełnienie wymagań w stosunku do powierzchni mieszkania.
Tytuł prawny do lokalu
Dodatek mieszkaniowy przysługuje:
- najemcom oraz podnajemcom lokali mieszkalnych,
- osobom mieszkającym w lokalach mieszkalnych, do których przysługuje im spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego,
- osobom mieszkającym w lokalach mieszkalnych znajdujących się w budynkach stanowiących ich własność i właścicielom samodzielnych lokali mieszkalnych,
- innym osobom mającym tytuł prawny do zajmowanego lokalu mieszkalnego i ponoszącym wydatki związane z jego zajmowaniem,
- osobom zajmującym lokal mieszkalny bez tytułu prawnego, oczekującym na przysługujący im lokal zamienny lub socjalny.
Dochód
Dodatek mieszkaniowy przysługuje osobom, jeżeli średni miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego uzyskany w okresie trzech miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku o przyznanie dodatku nie przekracza 175% kwoty najniższej emerytury w gospodarstwie jednoosobowym i 125% tej kwoty w gospodarstwie wieloosobowym obowiązującej w dniu złożenia wniosku.
Od 9 lutego 2024 r. kryterium dochodowe wynosi 2 862,19 zł w gospodarstwie jednoosobowym oraz 2 146,64 zł w gospodarstwie wieloosobowym
Należy jednak zwrócić uwagę, iż zgodnie z zapisami ustawy o dodatkach mieszkaniowych, dodatek mieszkaniowy przysługuje także (choć w obniżonej wysokości) w sytuacji gdy średni miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego jest wyższy od kryterium dochodowego, a kwota nadwyżki nie przekracza wysokości dodatku mieszkaniowego.
Za dochód uważa się wszelkie przychody po odliczeniu kosztów ich uzyskania oraz po odliczeniu składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, określonych w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, chyba że zostały już zaliczone do kosztów uzyskania przychodu.
Do dochodu nie wlicza się:
- świadczeń pomocy materialnej dla uczniów,
- dodatków dla sierot zupełnych,
- jednorazowych zapomóg z tytułu urodzenia się dziecka,
- dodatku z tytułu urodzenia dziecka,
- pomocy w zakresie dożywiania,
- zasiłków pielęgnacyjnych,
- zasiłków okresowych z pomocy społecznej,
- jednorazowych świadczeń pieniężnych i świadczeń w naturze z pomocy społecznej,
- dodatku mieszkaniowego,
- dodatku energetycznego,
- zapomogi pieniężnej, o której mowa w przepisach o zapomodze pieniężnej dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenie przedemerytalne albo zasiłek przedemerytalny w 2007 r.,
- świadczenia pieniężnego i pomocy pieniężnej, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych (Dz.U.2024. poz.906 z późn. zm.),
- świadczenia wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U.2024.0.poz. 421z późn. zm.),
- dodatku wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U.2024.0. poz.177 z późn. zm.),
- dopłaty do czynszu, o której mowa w ustawie z dnia 20 lipca 2018 r. o pomocy państwa w ponoszeniu wydatków mieszkaniowych w pierwszych latach najmu mieszkania (Dz.U.2024.poz.506 z późn. zm.),
- świadczenia pieniężnego przyznawanego na podstawie art. 9 ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski (Dz. U.2018 poz. 2529).
Powierzchnia mieszkania
Ustawa określa tzw. normatywną powierzchnię użytkową, na którą wypłaca się dodatek mieszkaniowy. W przeliczeniu na liczbę członków gospodarstwa domowego nie może ona przekraczać:
- 35 m.kw. na 1 osobę,
- 40 m.kw. na 2 osoby,
- 45 m.kw. na 3 osoby,
- 55 m.kw. na 4 osoby,
- 65 m.kw. na 5 osób,
- 70 m.kw. na 6 osób, a w razie zamieszkiwania w mieszkaniu większej liczby osób, dla każdej kolejnej osoby powierzchnię normatywną powiększa się o 5 m.kw.
Normy powierzchni użytkowej podwyższa się o 15 m.kw., jeżeli w mieszkaniu zamieszkuje osoba niepełnosprawna poruszająca się na wózku inwalidzkim lub osoba niepełnosprawna, jeżeli niepełnosprawność wymaga zamieszkiwania w oddzielnym pokoju. O wymogu zamieszkiwania w oddzielnym pokoju orzekają powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności.
Dodatek mieszkaniowy przysługuje również, gdy powierzchnia użytkowa zajmowanego lokalu mieszkalnego nie przekracza normatywnej powierzchni użytkowej o więcej niż:
- 30 % albo
- 50 % pod warunkiem, że udział powierzchni pokoi i kuchni w powierzchni użytkowej tego lokalu nie przekracza 60 %.
Wniosek o przyznanie dodatku mieszkaniowego
Dodatek mieszkaniowy przyznaje się, na wniosek osoby uprawnionej do dodatku mieszkaniowego, w drodze decyzji administracyjnej. Do wniosku dołącza się deklarację o dochodach gospodarstwa domowego za okres 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających dzień złożenia wniosku oraz inne niezbędne dokumenty.
Dodatek mieszkaniowy przyznaje się na okres 6 miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu złożenia wniosku.
Dodatku mieszkaniowego nie przyznaje się, jeżeli jego kwota byłaby niższa niż 2% kwoty najniższej emerytury w dniu wydania decyzji.
Wysokość dodatku ustala się według ściśle określonych zasad wynikających z ustawy o dodatkach mieszkaniowych.